Akustik Kalibrasyon ?

Ses ölçümleri yapacağınız zaman, ses basıncı seviyesini doğru ölçtüğünüzden emin olmanız gerekmektedir. Ses seviyesi ölçümünün doğru yapılmasına ilişkin prosedüre kalibrasyon adı verilir.Ses ölçümlerinde, kalibrasyon son derece önemlidir zira zaman zaman ölçülen ses ve gürültü seviyelerine dayanılarak yasal tedbirler alınabilmektedir!

Kalibratörlerin kullanımı istikrarlı bir kalibratör tasarımının istikrarlı bir ses seviyesi ölçer tasarımından daha kolay olduğu günlere uzanır. Neyse ki, artık durum böyle değildir, ses seviyesi ölçerler de kalibratörler kadar istikrarlıdır. Ancak, mikrofon istenen tüm spesifikasyonlara uygun olmak üzere tasarlanmış olan hassas bir aygıttır. Bu nedenle bunlar büyük özen gösterilmediği sürece zarar görmeye açıktır.

Dolayısıyla bir kalibratörün, ses seviyesi ölçerin hassasiyetinin yeniden düzenlenmesine yönelik bir aygıt olduğu kadar, doğru işleyişin teyit edilmesine yönelik de bir aygıttır.

Önceden belirttiğimiz üzere, ölçüm sonuçlarının yeniden üretilebilir olmasına yönelik talep ölçümlerin standart bir şekilde gerçekleştirilmesini gerektirmektedir. Bu nedenle bir ses ölçümü yaptığınız zaman geçerli standartlara uygun hareket etmeniz gerekecektir.

Çoğu standart ses seviyesi ölçerinizin ölçüm öncesi ve sonrasında kalibre edilmesini gerektirmektedir Bu şekilde tüm verileri doğru şekilde elde edebildiğinizden ve ölçüm sırasında hiçbir değişiklik olmadığından emin olabilirsiniz.

Bir ses seviyesi ölçeri kalibre etmek için bir ses kalibratörü kullanırız—Norson ses kalibratörü Nor- 1251, -1252 ya da -1253 gibi. Bir ses kalibratörü ses seviyesi ölçer ile birlikte doğru şekilde kullanıldığı takdirde bilinen bir ses basıncı seviyesi üretmek üzere tasarlanmıştır.

Gerçek kalibrasyon bunun ardından, kalibratörün mikrofon üzerine aşağıdaki şekilde monte edilmesi ve ardından kalibratörün açılması ile gerçekleştirilir.

Eğer ses seviyesi ölçer doğru ses basıncı seviyesini göstermiyor ise, bunun duyarlılığı doğru değeri gösterene kadar ayarlanır (bazı ülkeler ölçümlerinizin belirli standartlara uygun olması gerektiği takdirde, ölçüm aygıtını ayarlama hakkınıza kısıtlamalar getirmektedir).

Bundan sonra, ses seviyesi ölçerinizin kalibre edilmiş olduğu söylenebilir.

Seviyenin önceki ya da nominal değerlerden büyük ölçüde saptığı ve/veya aygıtın doğru sonuçlar üretmek üzere ayarlanmasının mümkün olmadığı durumlarda, ses seviyesi ölçerin derinlikli bir kontrolü gerekecektir.Doğru ölçüm yapma gereğinden bahsetmiştik. Bir ölçüm aygıtının , ister bir hız ölçer ya da bir ses seviyesi ölçer olsun, sadece ölçmekte olduğu parametreye ait gerçek, reel değeri tahmin edebileceğinden dolayı, göreceğimiz gibi bu kati surette doğru değildir.

Her zaman bir belirsizlik olacaktır. Kalibrasyonun kapsamı bu belirsizliği belirli sınırlar ya da toleranslar içerisinde ortaya koyacaktır. Ses seviyesi ölçerlerde bu kabul edilebilir tahmin aralığının genişliği dahil olduğu tür ya da sınıfa göre değişecektir.

Aygıt Sınıfları

IEC 651 adı verilen uluslar arası standarda göre ses ölçüm aygıtları (ses seviyesi ölçerlerinin bir alt küme oluşturduğu aygıtlar) doğruluklarına göre 4 tipe ayrılmalıdır. Bu türler: Tip 0, 1, 2 ve 3, olup; tip 0 en doğru olandır – bir başka deyişle, en dar toleransa sahip olandır – ve tip 3 ise en az doğru olandır.

Ülkenizde geçerli olan ulusal ve/veya uluslar arası standartlar belirli bir ölçüm görevi için kullandığınız aygıt türlerine yönelik kısıtlamalar uygulayabilir. Örneğin, tip 3 aygıtları saf araştırmalar dışındaki pek çok uygulama için kullanışlı kabul edilmemektedir.

Ses seviyesi ölçerin ölçümlerdeki belirsizliklerle “enfekte olmuş” bu durumun tek parçası olmayacağı açıktır. Sorun ses kalibratörleri için de geçerlidir. Bu nedenle bunlar bile doğruluk seviyelerine ve istikrarlı bir seviyeyi muhafaza etme kapasitelerine göre bazı tiplere (sınıflara) ayrılmaktadır. Bunun amacı yüksek kaliteli ses seviyesi ölçerler ile yapılan ölçümlerin hatalı kalibrasyonla zarar görmemesini sağlamaktır.

IEC 60651 ile tanımlanan şekliyle müsaade edilen toleransları gösteren tablo.

Tüm toleranslar desibel cinsinden verilmektedir (dB)